GOES – Dementerende ouderen kunnen bij verpleeghuis Ter Weel in Goes weer even in de trein zitten. De NS reist met een nagemaakte treincoupé het land door om deze ouderen herinneringen op te laten halen.

(door onze redactie)

Mevrouw Dierkx mag als een van de eersten plaatsnemen in de coupé. Als haar begeleider vraagt of er nog iemand mee op reis mag, noemt ze meteen de naam van haar man die er helaas niet meer is. “Met hem heb ik door Indonesië gereisd met de trein”, weet ze zich te herinneren. “Mijn man kwam er vandaan en we gingen familie opzoeken. We hebben daar een keer een nachttrein genomen”, denkt mevrouw Dierkx terug aan vroeger.

Van Den Haag naar Vlissingen

In de nepcoupé staan twee rode leren bankjes, net als in een echte trein en door bewegende beelden op de plek van het raam lijkt het net of de trein rijdt. De trein waarin mevrouw Dierkx zit is op weg van Den Haag naar Vlissingen. “Dat traject is recent gefilmd. Als hij straks in Weert komt te staan, dan zetten we een ander traject op”, zegt woordvoerder Arno Leblanc van de NS.

Alle provincies

Samen met Alzheimer Nederland is het project opgezet. De nepcoupé reist alle provincies door. In elke provincie blijft hij een maand lang in één verzorgingstehuis staan. Vrijwilligers van Alzheimer Nederland, afdeling Zeeland mochten de Zeeuwse plek bepalen.

Centrale hal van Ter Weel

In Zeeland kwam de coupé terecht bij Zorggroep Ter Weel in Goes, in de centrale hal en ontmoetingsruimte. “We zijn er echt heel blij mee. We kunnen onze mensen zo een beleving meegeven. Er komen verhalen los van vroeger. Ze herbeleven weer dingen en dat levert mooie gespreksstof op”, vertelt Mirjam Vreeke, teamleider van de afdeling Welzijn.

Zo werkt dat ook bij mevrouw Dierkx. “Ik heb wel eens met mijn kinderen het treintje van Goes naar Hoedekenskerke genomen. Daar heb je zo’n winkeltje met allemaal ouderwets snoep. Dat was leuk.” Zelf pakte ze vroeger altijd de trein als ze vanuit Eindhoven terug naar huis ging, naar Goes. “Ik stond er niet zo bij stil. Soms was het wel fijn, want je kunt in de trein een boek lezen of je huiswerk maken”, vertelt ze.

Geur wekt herinneringen op

Goes is na Haarlem en Rotterdam de derde plaats in het land waar de coupé staat. Nieuw, in Zeeland, is dat er een geur is toegevoegd aan de beleving. “Nee, geen treinlucht”, lacht geurontwerper Linda Keemink. “Dat is niet altijd een lekkere geur.” Ze koos voor zeelucht. “Er werd gezegd dat dat voelt als thuiskomen.”

Langtetermijngeheugen

Keemink werkt voor SEC Airdesign en benaderde de NS zelf toen ze over de coupé las. “Bij mensen met dementie is het langetermijngeheugen nog redelijk”, vertelt Keemink. “De mens is in staat tienduizend geuren te herinneren. We hebben drie delen in onze hersenen, in de middelste zitten je emoties en herinneringen opgeslagen, die staan rechtstreeks in verbinding met je neus. De herinnering wordt als het ware aangeklikt in het geheugen als de geur binnenkomt.”

De treincoupé blijft nog een maand in Goes staan. Hierna reist hij door naar Roosendaal en Weert.

Foto: Mevrouw Dierckx zit in de nagebouwde treincoupé, die deze maand bij Ter Weel in Goes is opgesteld in de centrale hal. Dankzij een zeelucht-verspreider en het raampje met bewegende beelden, lijkt het treinreisje door Zeeland nét echt. (Omroep Zeeland / SO De Bevelanden)