KAPELLE – Op jonge leeftijd raakte Andries Looijen in de ban van de Tweede Wereldoorlog. Zijn nieuwsgierigheid naar de gebeurtenissen in de periode 40 – 45 werd gevoed door Minus Goud uit Krabbendijke. Deze had een transportbedrijf en Andries mocht daar vrachtwagens schoon maken. Minus gaf ook lezingen over de Tweede Wereldoorlog en had een indrukwekkende collectie militaire stukken die na zijn dood in 2010 in bezit kwamen van Andries.

De oorsprong van Memorial 40-45 Kapelle ligt in de erfenis van Minus en de ervaringen van Andries. Doordat Andries vaak mee mocht met Minus naar lezingen kwam hij in contact met veteranen. Als jongetje van 11 correspondeerde hij al met Franse militairen die in oorlogstijd gediend hadden bij de geallieerde troepen en daardoor in Nederland gevochten hadden. Toen Andries in 2010 de verzameling van Minus in bezit kreeg besloot hij tot oprichting van een oorlogsmuseum. Niet zomaar een oorlogsmuseum maar een museum waar hoofdzakelijk aandacht besteedt wordt aan het ‘Franse verhaal’; het verhaal van de 700 parachutisten die in Drente gedropt werden en de soldaten die rond het Kanaal door Zuid-Beveland strijd hadden geleverd.

Vitality

Op 2 november 2012 gingen de deuren van het museum open. Onder de naam Vitality werd de collectie memorabilia tentoongesteld in een onderkomen aan de Vroonlandseweg in Kapelle. De naam Vitality was niet zomaar uit de lucht komen vallen. Vitality was een codewoord wat door de geallieerde troepen gebruikt werd voor de bevrijding van Zuid-Beveland.

In de jaren die volgden kreeg het museum steeds meer bekendheid en ook de verhalen van de Franse soldaten waarvan sommigen begraven liggen op het Franse ereveld bij Kapelle. Dit ereveld werd in al 1941 door inwoners van Kapelle ingericht ter ere van de omgekomen soldaten die hun leven gaven in Franse dienst. Het ereveld is uniek in Europa. Jaarlijks worden tijdens de Franse week ‘Toujours Kapelle’ kransen neergelegd door betrokkenen waaronder vertegenwoordigers van de Franse gemeenschap.

Naamsverandering

In 2010 onderging het museum een naamsverandering en werd een nieuw onderkomen betrokken aan de Goessestraatweg. Door de contacten met onder meer de Franse ambassade werd besloten de naam van het museum te veranderen ook om meer duidelijkheid en bekendheid te geven aan het museum. De stichting hield de naam Vitality, het museum werd Memorial 40 – 45 Kapelle, wat zowel in het Nederlands, Engels of Frans goed uit te spreken is en tot de verbeelding spreekt.

Naast de oorlogsmemorabilia waarvan een deel tentoongesteld wordt geven Andries en zijn team van 29 vrijwilligers ook rondleidingen naar onder meer het Franse ereveld en historische plaatsen alsook lezingen op bijvoorbeeld scholen. Memorial 40 – 45 Kapelle is daarom een belevingsmuseum. ‘En’, benadrukt Andries ‘het is belangrijk dat de verhalen levend worden gehouden’.

Oorlogsmonument Postbrug Wemeldinge

Eén van die verhalen refereert aan het oorlogsmonument bij de Postbrug in Wemeldinge. Een monument opgedragen aan het 271e regiment Infanterie van het Franse leger. Eén van de soldaten die daar gewond raakt was Donatien Hamon. Zwaargewond en al kruipend wist hij het huis van de huisarts in Wemeldinge te bereiken. Door de hevige gevechten van dat moment en het feit dat hij zwaargewond was kon hij niet direct overgebracht worden naar het St. Joanna Ziekenhuis in Goes. Toen hij daar anderhalve dag later terecht kwam kreeg hij direct de laatste sacramenten toegediend omdat men vreesde dat hij zijn verwondingen niet zo overleven.

Uiteindelijk na twee jaar in het ziekenhuis en zes operaties verder overleefde Hamon en werd hij zelfs 103 jaar. Hij overleed in 2018. Zijn verzorgster in het St. Joanna Ziekenhuis was mevrouw Dekker-Ruissen die ook contact had met andere soldaten of krijgsgevangen. Na haar overlijden zijn de stukken die zij bewaarde zoals brieven, haar uniform en zelfs een trouwring van een gesneuvelde soldaat geschonken aan het museum.

Jubileum

Vrijdag 4 en zaterdag 5 november viert Memorial 40 – 45 Kapelle het 10-jarig bestaan met verschillende activiteiten. Vrijdag wordt in Dorpshuis de Vroone in Kapelle een lezing gegeven door Robert Catsburg met de titel ‘Bevrijding Oktober 44’. Zaterdag is het museum aan de Goessestraatweg 6 gratis te bezoeken met extra activiteiten zoals voertuigen uit de Tweede Wereldoorlog, een tent waar een film vertoond wordt, Fly By en een stand van Wings to Victory, een authentieke veldkeuken en rondleidingen met gids.

Stichting Vitality hoopt binnenkort een nieuw hoofdstuk toe te kunnen voegen aan de geschiedenis van Memorial 40 – 45 Kapelle. De stichting hoopt op een nieuwe, grotere ruimte bij het Franse ereveld. Deze wens leeft al enkele jaren. De stichting weet zich financieel gesteund onder meer door giften van particulieren maar ook het Nederlandse bedrijfsleven en Franse ondernemingen met vestiging in Nederland.

Memorial 40 – 45 Kapelle

Goessestraatweg 6, Kapelle

www.memorial4045kapelle.nl

Facebook: www.facebook.com/Oorlogsmuseum.Vitality.Kapelle

Twitter: @MemorialKapelle

Luister hieronder naar het interview wat programmamaker Marcel Steenbakker had met Andries Looijen, voorzitter van Stichting Vitality

Foto boven: Andries Looijen toont een legerzender op de rug van een militair (Hans Colijn © Streekomroep de Bevelanden)

Foto midden: het verhaal over Domatien Hamon en verpleegster, mevrouw Dekker-Ruissen, neemt een prominente plaats in, in de tentoonstelling (Hans Colijn © Streekomroep de Bevelanden)

Foto onder: één van de legervoertuigen die Memorial 40 - 45 Kapelle rijk is (Hans Colijn © Streekomroep de Bevelanden)