KAPELLE - De gemeenten hebben een half jaar extra tijd voor de invoering van de nieuwe Omgevingswet, die vergunningsprocedures makkelijker moeten maken voor de inwoners. De ingangsdatum van de nieuwe wet is verschoven van 1 juli 2022 maar in januari 2023. Wat betekent dat voor een gemeente als Kapelle? Vijf vragen over de Omgevingswet aan wethouder Siwart Macintosh.

door: Han Verbeem

Wethouder Macintosh, hoe benut Kapelle het extra half jaar dat door de vertraging bij de landelijke invoering is ontstaan?

"Door ons extra voor te bereiden op de nieuwe software en techniek. Het gaat om een grote wijziging van het wettelijke stelsel op gebied van de fysieke leefomgeving: meer dan twintig bestaande wetten gaan samen in één nieuwe wet. Daarvoor heeft het Rijk ook een compleet nieuw digitaal stelsel laten ontwerpen. Dat is zó omvangrijk en complex, dat daar op landelijk niveau telkens weer vertraging ontstaat. Voor onze gemeente heeft dat tot gevolg dat we de nieuwe systemen nog voor een groot deel moeten vullen en ook nog niet echt hebben gehad om te oefenen. Dat is dus één van de zaken waarvoor gemeenten de extra tijd hard nodig hebben. Daarnaast zijn er nog enkele besluiten nodig van de gemeenteraad, die kort voor de daadwerkelijke invoering genomen moeten zijn. Medewerkers hebben nog training en opleiding nodig."

De bestaande bestemmingsplannen worden straks omgevormd tot omgevingsplan. Wat betekent dat in de praktijk, voor de inwoners en ondernemers. Wat gaat er per 1 januari anders dan nu?

"Als de Omgevingswet in werking is getreden, geldt die ook voor inwoners, bedrijven en instellingen die bouw- of ontwikkelplannen hebben in Kapelle. Denk bijvoorbeeld aan het bouwen of verbouwen van een gebouw of het maken van een uitrit naar een perceel. Zolang een activiteit vergunningsvrij is, of deze past binnen het omgevingsplan, dan verandert er niet zoveel ten opzichte van nu. Maar voor activiteiten die niet passen binnen het omgevingsplan en waarvoor wél een omgevingsvergunning noodzakelijk is, gaat er het nodige veranderen. De initiatiefnemer van zo'n activiteit wordt zelf meer verantwoordelijk voor het regelen van 'participatie'. Het vroegtijdig betrekken van de omgeving bij een initiatief. De manier waarop dit moet gebeuren zal verschillen. Als gemeente stellen we vooraf beleid op en geven we een initiatiefnemer handvatten mee. Dit participatiebeleid vaststellen is één van de besluiten die de gemeenteraad nog moet nemen voordat de wet in werking treedt."

Andere gemeenten werken al volgens de Omgevingswet met onder meer het voeren van omgevingsdialogen. Hoe zit dat in Kapelle?

"Er worden verschillende termen gebruikt die min of meer hetzelfde bedoelen zoals omgevingsdialogen, overlegtafels en participatie. Het gaat er in de kern om dat je in een vroeg stadium van een initiatief of plan al met zoveel mogelijk betrokkenen in gesprek gaat. Dat kan om een concreet (bouw)plan gaan, maar ook bij het maken van nieuw beleid of het wijzigen van bestaand beleid. In sommige gevallen stelt de Omgevingswet het verplicht, maar hoe het precies wordt georganiseerd is niet exact voorgeschreven. Daar waar de wet het niet verplicht stelt, heb je als gemeente vaak wel nog de keuze om het zelf te doen of te vragen van een initiatiefnemer. Binnen de provincie Zeeland zijn we als overheden en uitvoeringsorganisaties met elkaar in overleg hoe we dit onder de nieuwe wet willen gaan regelen met elkaar. In de huidige praktijk weten we elkaar te vinden, de uitdaging onder de nieuwe wet is om het nog eerder in de processen van alle betrokken partijen te krijgen en nog meer integraal."

"In de praktijk werken we waar we kunnen al 'in de geest van' de wet en dat doen we al langere tijd. In de gemeente Kapelle denken we dan bijvoorbeeld aan de manier hoe het strategisch kompas tot stand is gekomen of meer recent het masterplan Wemeldinge. Op niveau van concrete bouwplannen of bij de herinrichting van een straat proberen we inwoners vroegtijdig te betrekken door te informeren en mogelijkheid te bieden om mee te denken. Dit is een continu proces waarin we steeds moeten kijken wat er past bij het onderwerp of initiatief. Met de komst van de Omgevingswet wordt dit nog belangrijker."

In hoeverre is Kapelle klaar voor de nieuwe Omgevingswet? Zijn er informatiecampagnes?

"We bereiden ons zo goed mogelijk voor op het moment waarop de wet inwerking treedt. Daarbij maken we onderscheidt tussen wat er voor dat moment noodzakelijk is en op orde moet zijn en zaken die ook daarna nog verder ontwikkeld kunnen en mogen worden. Voor sommige onderwerpen hebben gemeenten ook een overgangstermijn vanuit de wet. Voor het maken van een omgevingsvisie tot eind 2023 en het omgevingsplan dat het totale gemeentelijke grondgebied omvat zou in theorie pas in 2029 gereed moeten zijn. Totdat er dat nieuwe omgevingsplan is, blijven de bestaande bestemmingsplannen nog gelden. Die noemen we dan wel alvast omgevingsplan. Wat wij verwachten is dat vanaf het moment dat de wet in werking treedt, er steeds stukjes van de oude bestemmingsplannen omgezet zullen worden naar een omgevingsplan."

"Kapelle heeft nog geen publiekscampagnes, omdat de invoering van de wet steeds is uitgesteld. Maar op het moment dat zeker is dat de invoering doorgaat, dan gaan die campagnes zeker komen."

Trekt Kapelle hierbij samen op met andere Bevelandse gemeenten?

"Ja, we trekken inderdaad op samen met de collega's van de Bevelandse gemeenten maar nog breder is er Zeeuwse samenwerking voor de invoering van de Omgevingswet. We overleggen regelmatig met elkaar op verschillende thema's, zoals de techniek, organisatorisch en inhoudelijk als het gaat om het maken van omgevingsplannen en -visies. Er wordt informatie en ervaringen gedeeld en we worden als regio begeleidt door een regionaal implementatie ondersteuner vanuit het programma 'aan de slag met de omgevingswet'."

Foto: De nieuwe wet moet bureaucratische rompslomp bij de huidige vergunningsprocedures wegnemen, maar de invoering van nieuwe software heeft wél de nodige voeten in de aarde . (Pixabay)