In de binnentuin van het historische slot Oostende in Goes staat een bijzondere moerbeiboom. Want op deze plaats heeft eeuwenlang de boom gestaan die ooit -zo wil de overlevering- door kasteelvrouwe Jacoba van Beieren (1401-1436) zélf is geplant. Eeuwenlang heeft de moerbei hier gestaan, maar de strenge winter van 1929 heeft-ie niet overleefd. Na de restauratie van het slot besloten de eigenaars een nieuwe boom te planten, op dezelfde plek als vroeger.

door: Han Verbeem

De boom is van hetzelfde type als het origineel. Een deel van de stronk is te vinden in het Goese museum en er bestaan nog oude tekeningen en gravures. Zo zou volgens een schets uit 1837 de boom nog volop vruchten hebben gedragen, ondanks de hoge leeftijd van destijds ruim vier eeuwen.

Horeca

Het gebouw huisvest sinds de restauratie, zes jaar geleden, een restaurant en brouwerij. Eigenaresse Anita Maas heeft bij de herinrichting van de tuin en het terras besloten om opnieuw een moerbeiboom te planten. "Helemaal zeker weten we niet of deze op exact dezelfde plaats staat als vroeger want de oude boom is al een tijdje weg", zegt ze.

Oude tekeningen

Van het oude slot zijn maar enkele delen bewaard gebleven. Maar aan de hand van oude tekeningen is de locatie van de oude moerbei goed te bepalen, legt Maas uit. De nieuwe moerbei is net zoals zijn voorganger een vruchtdragende boom. De donkerrode besjes smaken zoet maar zorgen tegelijk voor lelijke vlekken als het sap op de kleding komt. Anita heeft ze nog niet geproefd maar, zo weet ze: "Ze schijnen érg lekker te zijn."

Waarheid of legende?

Of Jacoba wérkelijk de boom heeft geplant die eeuwenlang naast het slot Oostende heeft gestaan? Daarover zijn de geleerden het niet eens. Over Jacoba van Beieren, dochter van graaf Willem IV van Holland en Zeeland die tevens de titel hertog van Beieren-Staubing droeg, gaan veel verhalen de ronde die niet altijd op waarheid zijn berust. Ze was in Goes slechts twee jaar kasteelvrouwe, van haar huwelijk met Frank van Borssele in 1434 tot haar dood in 1436. Ze verbleef vooral op het kasteel van Teylingen in Zuid-Holland waar ze ook overleed. Haar laatste wens, om in Zeeland begraven te worden op het kerkhof van Sint-Maartensdijk, is niet uitgevoerd. Jacoba van Beieren is na haar dood bijgezet in de hofkapel van het Binnenhof in Den Haag.