YERSEKE - Veel is geschreven over de Ramp van 1953, maar één aspect is onderbelicht gebleven tot nu toe. De heldendaden van de oester- en mosselvissers van Yerseke. In totaal 313 schippers wisten 3.424 inwoners in veiligheid te brengen. Schippersdochter Anneke Jumelet-Vette sprak met redders, overlevenden en nabestaanden en tekende de verhalen op. Vandaag bracht ze haar boek uit over de vergeten helden van Yerseke: 'Het water is kwaad.'

De restaurantzaal van verzorgingshuis Moerzicht is tot de laatste stoel gevuld met voornamelijk oudere Yersenaren. Onder hen zijn veel familieleden van de inmiddels hoogbejaarde schippers -enkele zijn er zelf ook bij- en grijpen de kans aan om als eerste een boek te bemachtigen. Het allereerste exemplaar is echter voor burgemeester José van Egmond.

Monument van woorden

"De schippers van 1953 hebben na zeventig jaar hun monument", zegt Van Egmond. Geen bronzen beeld of gedenksteen aan de muur, maar een monument van woorden. De uitgave omvat 26 verhalen van schippers, waaronder dat van Anneke's vader Jeroen Vette. Hij heeft de presentatie van het boek niet meer mogen meemaken. Hij overleed in 2019 evenals zijn echtgenote op hoge leeftijd.

Archieven

Jarenlang is er in Yerseke niet gesproken over de Ramp, veel van de schippers van toen zijn overleden. Pas in 2017 besloot Anneke de nog levende schippers te benaderen. Dertien van hen hebben hun persoonlijke ervaringen met haar gedeeld.   "Het was een monnikenwerk om alle gegevens en foto's te verzamelen", verzucht ze. Zo heeft ze voor haar onderzoek tal van archieven doorgespit en ontdekte verslagen van schade aan vissersboten en -materieel die bij de reddingsacties zijn ingezet.   Daarvoor was achteraf compensatie mogelijk maar in veel gevallen hebben de scheepseigenaren de vergoeding direct in het Rampenfonds gestort. "Ze deden het niet voor het geld maar zagen het als een plicht om medemensen in nood te helpen", aldus Anneke.

Hoogwater

Al in de loop van zaterdag 31 januari 1953 kregen de Yesenaren in de gaten dat er iets niet klopte: "Het water stond tijdens eb nog net zo hoog als met hoogwater", vertelt Anneke. Het water klotste tot tegen de kruinen van de dijken, tot het moment dat het waterpeil in één keer zakte.   "Toen wisten de schippers: er is ergens een dijk doorgebroken en het water stroomt nu de polder in." Dat was niet in Yerseke, want de Zanddijk heeft het vissersdorp tegen overstromingen beschermd. Maar in het naburige Kruiningen sloeg de zee gaten in de Westerscheldedijk.

Omgekomen

Letterlijk met gevaar voor eigen leven, gingen de schippers het water op, op zoek naar drenkelingen. Jeroen Vette was als één van de eersten ter plaatse om hulp te verlenen bij het gat in Ouwerkerk, op Schouwen-Duiveland. Ook onder zijn eigen familie op Schouwen vielen slachtoffers, een zwager en diens vrouw en dochtertje kwamen om.

Kracht

Maar ook de dagen erna, toen het water opnieuw kwam, hebben de Yesenaren zich met man en macht ingezet bij het redden van drenkelingen. Veel inwoners van de getroffen gebieden werden volledig verrast door de muur van water die over de polders bulderde. "Maar de schippers kennen de kracht van het water", legt Anneke uit. Al bij het aanzwellen van de storm en het opstuwende tij was duidelijk dat er onheil te wachten stond. "Het water is kwaad, zeiden de vissers. En als dát gebeurt, bereid je dan voor op het ergste."   Foto boven: Anneke Jumelet-Vette (foto rechts) deelt de eerste exemplaren uit (© Streekomroep de Bevelanden)    Luister hieronder naar de Podcast 'Water Is Kwaad', productie Han Verbeem