RILLAND / GOES - Wie dezer dagen een helikopter met een opvallende hoepel onder zich ziet vliegen boven Zuid- en Noord-Beveland, hoeft niet te schrikken. Het gaat om een grootschalige meting naar de verdeling van zoet en zout grondwater in Zeeland. De metingen zijn onderdeel van een landelijke project, waarin Waterschap Scheldestromen, Provincie Zeeland en Evides Waterbedrijf samenwerken. De helikopters vertrekken en landen vanuit vliegveld Midden-Zeeland.

Het onderzoek, het zogeheten FRESHEM-project, moet een actueel beeld geven van de zoet-zoutverdeling in de Zeeuwse ondergrond. Voor Zuid- en Noord-Beveland staan de vluchten gepland van 15 tot en met 20 augustus. Daarna volgen onder meer Oost-Zeeuws-Vlaanderen en Schouwen.

Een helikopter vliegt zo’n 3.000 kilometer over de provincie en meet tot wel 200 meter diep in de bodem. Anders dan bij eerdere metingen in 2014 en 2015, waarbij een langwerpig instrument onder de helikopter hing, gebeurt dit nu met een hoepelvormig meetinstrument. “Zo krijgen we opnieuw inzicht in de voorraden zoet water in de ondergrond, en kunnen we zien of er veranderingen zijn sinds tien jaar geleden,” zo meldt waterschapsbestuurder Wim van Gorsel uit Rilland.

Landbouw en drinkwater

De resultaten worden verwerkt tot een 3D-kaart, die naar verwachting medio 2027 beschikbaar komt. Die kaart is cruciaal voor Zeeland, en zeker voor Beveland, waar de landbouw sterk afhankelijk is van zoet water.

Zoet water is in de regio schaars, omdat Beveland wordt omringd door zout water en de ondergrond grotendeels zout is. Beregenen met grondwater is daardoor vaak niet mogelijk. Het onderzoek helpt om de zogeheten zoetwaterbellen beter te lokaliseren. “Met die informatie kunnen we beleid maken en maatregelen treffen om de zoetwatervoorraad te beschermen,” legt het waterschap uit. “Dat is belangrijk voor landbouw, drinkwatervoorziening en natuur.”

Zeeuwse focus

De afkorting FRESHEM staat voor 'Fresh Salt groundwater distribution by Helicopter ElectroMagnetic survey'. Het project wordt uitgevoerd in zeven provincies en heeft een totale kostenpost van zo’n 7 miljoen euro, waarvan de helft betaald wordt uit het Deltafonds. Voor Zeeland is ongeveer 13 procent van de totale metingen bedoeld. “Het is een bijzonder gezicht in de lucht,” aldus Van Gorsel. “Maar het levert kennis op die hard nodig is om in Zeeland duurzaam met water om te gaan.”

• Op www.freshem.nl zijn dagelijks updates en vliegroutes te volgen. Voor Bevelanders is de kans dus groot dat de komende week een helikopter zichtbaar is boven akkers en dorpen.