HEINKENSZAND – In de komende jaren zijn op financieel gebied soberheid en voorzichtigheid troef in de gemeente Borsele. Deze week is de jaarrekening 2022 gepresenteerd. Die laat mooie cijfers zien. Maar tegelijk is de zogenoemde Kadernota voor de jaren 2024-2027 uitgekomen. En die laat voor de komende jaren andere cijfers zien. Cijfers die niet meteen vrolijk stemmen.

Die Kadernota is een voorbereiding op de begroting die de gemeenteraad in november vaststelt. De nota geeft nu alvast aan welke kant het financieel op gaat. En waar gemeente, inwoners en bedrijven dus rekening mee moeten houden. De jaarrekening is de financiële afsluiting van het jaar 2022: hoeveel is er binnen gekomen, hoeveel is er uitgegeven.

EENMALIGE BIJDRAGEN

Wat de jaarrekening betreft, die ziet er onder de streep goed uit. De gemeente Borsele heeft een positief resultaat van 4,8 miljoen euro geboekt. Aan de ene kant bleken sommige zaken minder geld te kosten, andere zaken leverden behoorlijk meer geld op. En er waren eenmalige bijdragen van het rijk, zoals een miljoen euro via het Gemeentefonds en 2,1 miljoen euro voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen.

TEGENVALLERS

Dat positieve resultaat is weer goed voor het zogenoemde weerstandsvermogen van de gemeente. Dat is een spaarpot voor onvoorziene omstandigheden, zeg maar tegenvallers die niet begroot zijn. Een deel van dat geld is al gereserveerd voor een aantal van die tegenvallers dit jaar. Maar ook dan zit er nog altijd 8,9 miljoen euro in die spaarpot. En daarmee zit Borsele aan de veilige kant, want dat bedrag is ver boven het wettelijke minimum en ook ver boven het minimum waar de gemeenteraad eerder om gevraagd heeft.

STRUCTURELE INKOMSTEN

Financiële luxe dus? Nou nee. Die jaarrekening 2022 toont een prettig resultaat, maar dat komt vooral door eenmalige (‘incidentele’) inkomsten. En daar kan en mag een gemeente zijn begroting voor de komende jaren (en dus ook de Kadernota) niet op baseren. Die moet onderbouwd zijn met structurele inkomsten. Geld wat dus ieder jaar binnenkomt. En daar zit ‘m de kneep. Want de grote geldschieter, het rijk, zet het mes in het fonds van waaruit de Nederlandse gemeenten betaald worden: ruim drie miljard euro minder. En dat vertaalt zich meteen in de cijfers van de gemeente Borsele voor de komende jaren.

TEKORTEN LOPEN OP

Zou de gemeente niets doen, dan lopen de tekorten jaarlijks fors op. Van ruim 1,6 miljoen euro in 2024 tot 2,3 miljoen in 2027. Dat heeft overigens niet alleen te maken met een kleinere bijdrage van het rijk. De nieuwe ambtenaren-cao kost extra geld. De energiekosten gaan voor de gemeente omhoog en projecten als het Masterplan Nieuwdorp en de Randweg Hoedekenskerke blijken meer te kosten dan oorspronkelijk begroot. Maar de landelijke overheid is toch wel de grote boosdoener. Zo hangt Borsele (net als de twaalf andere gemeenten in Zeeland overigens) in 2026  ook nog eens de zogenoemde ‘opschalingskorting’ boven het hoofd. Dat is een extra verlaging van de rijksbijdrage aan gemeenten die niet minstens 100.000 inwoners hebben. Als je ‘klein’ bent, krijg je een boete.

OZB IN 2026 OMHOOG

In de Kadernota 2024-2027 heeft het dagelijkse gemeentebestuur van Borsele een aantal voorstellen gedaan om de cijfers toch sluitend te krijgen. Daarvoor moet in eerste instantie een beroep gedaan worden op de inkomsten die de gemeente mag verwachten uit dividenduitkeringen. Bijvoorbeeld uit de aandelen die van energieproducent ZEH (voorheen PZEM). Maar een deel zal ook van de inwoners moeten komen. Het lijkt onontkoombaar dat in 2026 de Onroerende Zaakbelasting (OZB) in Borsele met vijf procent omhoog gaat. Tenzij het rijk in dat jaar alsnog de geplande bezuinigingen voor het Gemeentefonds niet (helemaal) doorzet.

De gemeenteraad van Borsele praat donderdag 13 juli over de jaarrekening en de Kadernota 2024-2027.

Luister hieronder naar het gesprek dat verslaggever Peter van den Assem had met de Borselse wethouder Arno Witkam over de financiële situatie.