WAARDE - Een fruitpluk die steeds vroeger begint, minder opbrengst waarbij met name de peren achterblijven. In Zeeland begint deze week de oogst, die vier weken duurt. De seizoenwerkers uit voornamelijk Midden- en Oost-Europa zijn inmiddels ondergebracht in tijdelijke onderkomens, in Waarde was dinsdagmiddag de officiële aftrap van de pluk. Als burgemeester van gastgemeente Reimerswaal mocht José van Egmond haar overige Bevelandse collega's ontvangen op het bedrijf van maatschap Slootweg.

Audio: Vier van de vijf Bevelandse gemeenten zijn vertegenwoordigd, 20 augustus bij de start van de fruitpluk in Waarde. Alleen Goes schittert door afwezigheid.

Het familiebedrijf Slootweg is al veertig jaar gevestigd in het buitengebied van Waarde - vlak vóór de dorpsentree, komende vanaf de snelweg A58. Vader Nico bouwde zijn bedrijf in 1985 vanaf de grond op, daarvoor verbouwde hij aardbeien. Inmiddels is het hardfruitareaal van de maatschap gegroeid tot 20 hectare: dertien met peren en zeven met appels.

Audio: Ook fruittelersorganisatie NFO was bij de start van de pluk vertegenwoordigd, met Rinus van 't Westeinde en Ron Mulders.

Nat voorjaar

Door het zeer natte voorjaar valt de oogst dit jaar wel wat tegen; de boomgaarden bereiken een capaciteit van ongeveer 65 procent - overeenkomend met zo'n 700 ton fruit. "Net zoveel als vorig jaar", zegt zoon Jaap Slootweg. Toen had zijn bedrijf een flinke tegenslag door een hagelbui, die delen van de perenoogst vernietigde. Maar de bomen hebben zich inmiddels weer hersteld. De peren en appels gaan vrijwel allemaal in kisten richting de koelcellen van veiling Fruitmasters in Geldermalsen; net als de opbrengst van nagenoeg alle andere Bevelandse hardfruittelers. Twintig jaar geleden was afzetorganisatie Greenery, met vestigingen in Breda en Barendrecht, nog leidend in de vermarkting van het Zeeuwse hardfruit.

Slagregens

Even dreigt het officiële plukmoment dinsdagmiddag in het water te vallen als een hoosbui over Oostelijk Zeeland trekt. Maar de burgemeesters en collegevertegenwoordigers van Reimerswaal, Kapelle, Noord-Beveland en Borssele laten zich niet uit het veld slaan. Terwijl de slagregen tegen de zoldering van de opslagloods striemt, wachten binnen de gasten op een droog moment. Voorzien van kaplaarzen, paraplu's en passende regenkleding lukte het de lokale bewindslieden uiteindelijk de bodem van een fruitkarretje te vullen met rondglimmende Elstar-appels.

Audio: Burgemeester José van Egmond, van gastgemeente Reimerswaal, tijdens de pluk in de boomgaard.

Blij rood

Het fruit moet 'blij rood', zijn - merkt fruitteler en Zeeuwse NFO-voorman Rinus van 't Westeinde op. Want blozende appeltjes spreken nu eenmaal het koperspubliek aan. En welke Bevelandse gemeente nu dé enige echte Zeeuwse fruitgemeente is? Burgemeester Jansen op de Haar hoeft daar geen seconde over na te denken: "Kapelle, natuurlijk." Hij zegt het met een knipoog, want concurrentie is er niet op de Bevelanden. Als het om de fruitteelt gaat, zijn de belangen verenigd,

Economische motor

José van Egmond benadrukt dat de fruitteelt één van de economische motoren van haar gemeente is. In totaal hebben de Bevelandse gemeenten zo'n 3.100 hectare fruitbomen, waarvan 700 hectare in Reimerswaal. Niet alleen de telers maar ook de toeleveranciers, verwerkende bedrijven en andere aanverwante ondernemingen halen daar hun inkomen uit. "We hebben elkaar nodig", aldus burgemeester Van Egmond. Zo ook bij het huisvesten van de seizoenwerkers.

Polen en Roemenen

Maatschap Slootweg haalt sinds jaar en dag de plukkers uit Polen, en sinds vorig jaar óók uit Roemenië. Het zijn mensen die elkaar kennen, een min of meer vast team dat jaarlijks terugkeert naar Waarde. De zestien plukkers krijgen onderdak in de vijf stacaravans op het terrein van Slootweg. Deze zijn eenvoudig maar netjes ingericht, er is een centrale ruimte waar de mensen na werktijd kunnen ontspannen. De gemeente Reimerswaal wil liever permanente woonunits, de 'polenhotels' zoals die enkele jaren geleden ook in Krabbendijke zijn gebouwd.

Audio: Teler Jaap Slootweg uit Waarde heeft sinds dit jaar ook Roemeense plukkers aan het werk. Voor de seizoenwerkers heeft hij zelf onderkomens geregeld, op het erf.

Krappe arbeidsmarkt

Maar die zijn voor de meeste telers onbetaalbaar, verzucht Jaap Slootweg. Mede door zijn inzet -in 2023 was hij inspreker tijdens een raadsvergadering over seizoenhuisvesting- zijn de stacaravans nog steeds toegestaan in Reimerswaal. Dat de onderkomens nétjes moeten zijn, vindt hij niet meer dan vanzelfsprekend. "Onze mensen verdienen gewoon goede huisvesting", zegt hij. Bovendien: als de onderkomens te wensen over zouden laten, zijn de plukkers zó vertrokken naar de concurrent. "Want goede plukkers kunnen tegenwoordig overal aan het werk." De krapte op de arbeidsmarkt laat ook de Zeeuwse fruitteelt niet onberoerd.