GOES / RILLAND / MIDDELBURG – Om verdere verdroging van natuur en landbouwgrond te voorkomen, neemt Waterschap Scheldestromen extra maatregelen in de Bevelandse gemeenten. Een opvallende stap: het waterschap brengt gezuiverd rioolwater in sloten en kreken, om het waterpeil in stand te houden. Ook bij eerdere recente droogtejaren, zoals in 2018 en 2022, nam het waterschap deze maatregel. 

Dat is niet bedoeld om akkers mee te beregenen, benadrukt waterschapsbestuurder Wim van Gorsel: het is een maatregel om onomkeerbare verdrogingsschade aan vooral veengronden te voorkomen. 

Zeker in regio’s als Zuid- en Noord-Beveland zijn droogtemaatregelen hard nodig, benadrukt Van Gorsel. Deze gebieden zijn, net als de rest van Zeeland, sterk afhankelijk van regen. Er is hier namelijk geen structurele aanvoer van water via rivieren of meren. Komend weekend wordt regen verwacht, maar dat is de spreekwoordelijke druppel op de gloeiende plaat - dit voorjaar is de droogste van de laatste 50 jaar.

Water vasthouden waar het kan

Het waterschap handelt al sinds het begin van het jaar om verdroging voor te blijven. Gemalen draaien bijvoorbeeld volgens een aangepaste ‘droogteregeling’ en het beschikbare water wordt zo eerlijk mogelijk over de regio verdeeld. In natuurgebieden als het Ganzengebied De Poel bij Goes wordt in overleg met terreinbeheerders extra water ingelaten. Ook in omliggende kleigebieden wordt schade aan bodem en natuur zoveel mogelijk beperkt.

Veengrond

“We zetten alles op alles om het watersysteem van sloten, kreken en vijvers op peil te houden,” zegt waterschapsbestuurder Van Gorsel. “Het gaat er niet om dat er extra water beschikbaar is voor gebruik, maar om onomkeerbare schade aan bodem, planten en dieren te voorkomen.” Met name veengrond is gevoelig voor onherstelbare verdroging; veengrond neemt in volume af (inklinken) en zet later bij vernatting niet meer uit.

Effluent als redding

In enkele gebieden wordt nu gezuiverd afvalwater (in vaktermen: effluent) gebruikt om het peil in sloten aan te vullen. Dit water, dat normaal gesproken naar de Ooster- of Westerschelde wordt afgevoerd, komt nu geleidelijk via het slootensysteem terug in het landschap.

Het gaat hier om een tijdelijke en gerichte maatregel. Het onttrekken van water uit sloten is op de meeste plekken niet meer toegestaan, tenzij iemand over een vergunning beschikt én het waterpeil hoger is dan het gewenste zomerpeil. Daarop wordt door het waterschap actief gecontroleerd.

Beveland kwetsbaar

In de Bevelandse polders is de kwetsbaarheid voor droogte groot, benadrukt Van Gorsel. Verzilting ligt op de loer en bodemdaling kan optreden bij veenrijke ondergrond. Door nu extra maatregelen te treffen, hoopt het waterschap grotere schade later te voorkomen.

De aanpak is onderdeel van het bredere droogtebeleid in Zeeland. Alleen in enkele gebieden in het oosten van de provincie, zoals bij Rilland en op Tholen en Sint Philipsland, kan zoet water worden ingelaten uit het Volkerak-Zoommeer. Voor Beveland is die mogelijkheid er niet.

'Duidelijke prioriteiten' bij droogte

De Waterwet bepaalt in de zogenaamde ‘verdringingsreeks’ wie voorrang krijgt bij waterschaarste. Daarbij hebben de bescherming van de natuur, veiligheid en drinkwatervoorziening de hoogste prioriteit. Landbouw en andere economische functies komen pas daarna aan bod. Het waterschap benadrukt dat de huidige maatregelen vooral gericht zijn op behoud van water, niet op verruiming van het gebruik. Boeren en grondeigenaren worden opgeroepen om spaarzaam met water om te gaan en zich te houden aan de geldende regels.