Monkeys by the Sea is onlangs in aanmerking gekomen voor een duurzaamheidsfinanciering. Vlnr. Taco Wijbenga, Thijs Wullems, Rabobank directeur Johan Staes en Daphne Bustenai (Rabobank)

Visvervangers met Zeeuwse roots: Monkeys by the Sea

12 juni, 2023

door: Han Verbeem

DE BEVELANDEN - Thijs Wullems, ondernemer én Zeeuw in hart en nieren, gooide twee jaar geleden resoluut het roer om: hij wil de overbevissing van de oceaan een halt toeroepen en een gezondere oceaan voor volgende generaties achterlaten. Als oprichter van Monkeys by the Sea bedenkt en produceert hij nu visvervangende voedingsmiddelen uit plantaardige grondstoffen. De Zeeuwen zelf moeten er nog aan wennen maar elders in Nederland zijn de hapjes al in de supermarkten te vinden.

In het DAB Lab (Delta Agrifood Business) in Bergen op Zoom kwamen donderdag 8 juni zo'n honderd agrarische ondernemers uit de Zeeuwse en Brabantse agrifoodsector bijeen om te spreken over vernieuwingen in de sector. Met presentaties van 'nieuwe melkboer' Mathijs Lak (Picnic), voormalig dagbladvoorvrouw Hille van der Kaa (Those Vegan Cowboys) en Robin de Bruijn (Stabican). Ook Wullems sprak de branchegenoten toe, uitgerekend op de Wereld Oceaan Dag, om zijn visie op plantaardige visvervangers en voeding toe te lichten. Zijn bedrijf mocht onlangs nog een stevige innovatieondersteuning van de Rabobank in ontvangst nemen. Ook sponsort het bedrijf sponsort sinds Wereld Oceaan Dag de ‘Sea First Foundation’; een stichting die zich inzet om kinderen en jongeren meer bewustzijn over de oceanen bij te brengen.

Grootschalige visvangst

Ruim dertien jaar lang was Thijs Wullems (42), afkomstig uit Heinkenszand, werkzaam in de seafood branche. Vanuit Zeeland voer hij mee met de internationale visvangst en deed goede zaken met de verkoop van vis- en schaaldieren. Tegelijk voelde hij zich ongemakkelijk over de grootschalige visvangst. "In Noorwegen haalt bijvoorbeeld één schip per vangst zo'n 150.000 kilo haring binnen en dan geldt het zogenaamd ook nog als gecertificeerd duurzaam. Daar stel ik echt mijn vraagtekens bij", zegt Wullems.

Moment van inzicht

Terwijl een schaal met tonijn- en schaaldiervervangende hapjes rondgaat -onder meer gemaakt van oesterzwammen- vertelt Wullems over zijn moment van inzicht, op duikvakantie in Oost-Azië. "Daar zwom ik tussen de vissen en kwam een énorme walvishaai tegen, een uiterst zeldzame beschermde soort." Samen zwommen ze een eind op, tot de megavis een slag met zijn staartvin maakte. "Alsof hij mij wakker wilde schudden."

Herseninhoud

Samen met compagnon Taco Wijbenga en enkele investeerders begon hij met Monkeys by the Sea. De naam verwijst volgens Wullems naar een wetenschappelijk onderzoek, waaruit zou blijken dat apen die aan zee wonen een grotere herseninhoud hebben dan hun soortgenoten elders. "Dat zou te danken zijn aan eiwitrijke voedingsstoffen uit zeewier en schelpjes", legt hij uit. "Het is voor ons de inspiratiebron voor onze keuze in ingrediënten van land en zee.”

Van Zeeuwse bodem

Van tonijn- en krabsalade tot vissticks en kabeljauwstukjes: inmiddels breidt het assortiment zich steeds verder uit. Wullems kiest bewust voor regionaal: grondstoffen komen onder meer van Coroos uit Kapelle en in het productieproces wordt gezuiverd Oosterscheldewater toegevoegd. De firma zelf is is gevestigd in Roosendaal maar de producten zijn in de basis grotendeels Zeeuws. “We zien vooral in de combinatie van Zeeland en West-Brabant grote mogelijkheden tot verdere vernieuwing in de productie van voedinsgmiddelen op plantaardige basis.”

Desalniettemin loopt Zeeland niet voorop in de afname van visvervangers, de producten zijn nog niet in de schappen van de supermarkten te vinden. In de Randstad liggen ze al in de supermarkt. "Misschien heeft dat te maken met de conservatieve volksaard", merkt hij op. Terwijl de visvervangers voldoen aan ten minste zes van de zeventien duurzame ontwikkeldoelen (SDG's) van de Verenigde Naties. Toch is hij overtuigd dat vroeg of laat ook de Zeeuwen kennis zullen moeten maken met plantaardige visgerechten. "De wereldbevolking groeit en de oceanen kan je niet eindeloos blijven bevissen, zoals nu."

Ook vanuit Den Haag interesse in de ontwikkelingen op het gebied van agrifood in de West-Brabantse en Zeeuwse Delta. Minister Hanke Bruins Slot van Binnenlandse Zaken bezocht onlangs het DAB Lab in Bergen op Zoom, waar ook Zeeuwse agrifood-bedrijven zijn gevestigd - zoals CZAV en Lamb Weston.