GOES / MIDDELBURG - Volgend jaar betalen de inwoners gemiddeld 8,5 procent méér voor hun waterschapslasten – blijkt uit de begroting van Waterschap Scheldestromen voor 2025. Donderdag 28 november stelt de algemene vergadering de begroting vast. Waterbeheer en waterveiligheid hebben hun prijs - zo benadrukt dagelijks bestuurslid Carla Michielsen, verantwoordelijk voor de financiën. Want de klimaatverandering heeft impact en Scheldestromen moet ook volgend jaar extra inzetten op hogere dijken en betere waterzuiveringen.

De lastenverhoging is inderdaad niet te vermijden, moet Michielsen toegeven, en daarom stijgen de belastingen méér dan met alleen de inflatie. “We ontkomen er niet aan fors te investeren in de infrastructuur, met name de waterzuiveringsinstallaties. Veel van onze zuiveringen zijn verouderd en moeten gerenoveerd worden. Ook de stijgende kosten voor de stedelijke afvalwaterbehandeling spelen een rol. Dit alles zorgt ervoor dat de heffingen omhoog moeten om de kwaliteit van onze waterzuivering en de veiligheid van de regio te blijven waarborgen.”

Wat betekent dit het komende jaar voor het gebied van de vijf Bevelandse gemeenten?

“In de Bevelanden hebben we specifieke projecten die de veiligheid van het waterbeheer verder versterken. We investeren bijvoorbeeld in het vernieuwen van waterzuiveringsinstallaties die soms al meer dan vijftig jaar oud zijn. Daarnaast worden er maatregelen genomen om efficiënter om te gaan met gezuiverd water. Ook werken we samen met gemeenten, zoals in Goes, waar we baggerwerkzaamheden uitvoeren om de waterkeringen te verbeteren. Een ander belangrijk project is de dijkversterking bij Hansweert, die in het voorjaar van 2026 wordt afgerond.”

En het blijft niet bij Hansweert alleen?

“Dat klopt. De dijken in Zeeland zijn van cruciaal belang voor de veiligheid van de regio, vooral nu we steeds vaker te maken krijgen met extreme weersomstandigheden door klimaatverandering. In de Bevelanden werken we hard aan dijkversterkingen, zoals bij de Westerschelde en de Zak van Zuid-Beveland. Deze dijken moeten bestand zijn tegen hogere waterstanden, die in de toekomst steeds vaker kunnen optreden door langere stormen. We zorgen niet alleen dat onze dijken nu veilig zijn, maar gaan ze ook verder versterken dat ze straks veilig in 2050 volgens de dan geldende normen. We blijven monitoren en anticiperen op nieuwe dreigingen, we hebben een plicht om de dijken elke twaalf jaar op sterkte te toetsen.”

Foto: Met PFAS-vervuild zuiveringswater komt via een sloot bij Kapelle op het land. Door gebrek aan wettelijke regels kan Scheldestromen daar niet tegen optreden. "Maatschappelijk lastig uit te leggen", moet MIchielsen toegeven. Inmiddels dringt ook de Unie van Waterschappen aan op een landelijk PFAS-verbod. (foto Omroep Zeeland)

Er wordt veel gesproken over PFOS (sulfonzuur) en overige PFAS-vervuiling, met slecht afbreekbare schadelijke stoffen, in het water. Hoe gaat Waterschap Scheldestromen daarmee om, vooral in regio’s zoals de Bevelanden? Ook met het oog op de strenge Europese regels die vanaf 2027 gaan gelden, volgens de Kaderrichtlijn Water?

“PFAS en PFOS zijn een belangrijke zorg voor ons. Deze stoffen zijn schadelijk en blijven lang in het milieu. We doen onderzoek naar de oorsprong van PFAS-vervuiling in gebieden zoals de Willem-Annapolder, en werken samen met gemeenten om de emissie van deze stoffen te beperken. We pleiten voor een aanpak bij de bron, wat betekent dat de productie en het gebruik van PFAS bij wet verboden zou moeten worden. Dat zou ons enorm helpen in het aanpakken van dit probleem en het beschermen van de waterkwaliteit.”

In de planvoorbereiding worden kosten soms bijgesteld, hoe is dat in Hansweert gegaan?

“Het klopt dat we in het verleden tegen bijvoorbeeld stijgende bouwkosten aanliepen. We hebben inmiddels onze werkwijze aangepast, bijvoorbeeld door een 'design en twee fasen'-aanpak toe te passen. Dit stelt ons in staat efficiënter te werken en voorkomt dat kosten uit de hand lopen - het zorgt ervoor dat we als waterschap nóg beter in control zijn bij de uitvoering. Voor toekomstige projecten, zoals de Zak van Zuid-Beveland, zorgen we ervoor dat we de kosten goed inschatten en duidelijke afspraken maken met onze partners.”

Wie betaalt de kosten van de dijkversterking?

"Via het Hoogwaterbeschermingsprogramma HWMP is de kostenverdeling: vijftig procent voor het Rijk, veertig procent door alle Nederlandse waterschappen en tien procent voor Waterschap Scheldestromen."

In hoeverre speelt innovatie, investeren in vernieuwende technieken, een rol in de aanpak van waterbeheer - bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid?

“Innovatie is van belang voor de toekomst van waterbeheer. We kijken naar verschillende mogelijkheden om het beheer duurzamer te maken. Een voorbeeld daarvan is het 'Fit for Food'-project, waarbij we onderzoeken of gezuiverd water geschikt kan zijn voor land- en tuinbouw in droge periodes. Daarnaast zien we in de landbouw en de openbare ruimte initiatieven zoals peilgestuurde drainage en het vasthouden van regenwater, die bijdragen aan duurzaam waterbeheer.”

Foto: Het dijkversterkingsproject bij Hansweert is in 2026 een jaar eerder klaar dan gepland. Het is de eerste dijk in de categorie 'overstremingskansen ééns in de honderdduizend jaar'  - volgens de nieuwe normering van 2050. De investering in waterveiligheid: 160 miljoen euro. Dat is ruim 30 miljoen per kilometer. (Illustratie: Waterschap Scheldestromen)

De gemiddelde belastingverhoging van 8,5 procent is hoger dan bij omliggende waterschappen. Is het waterbeheer in Zeeland verhoudingsgewijs duur?

“Wij behoren inderdaad tot de duurdere waterschappen in Nederland, vooral door de relatief kleine bevolkingsomvang in Zeeland. Ondanks deze verhoging zijn we nog steeds niet het duurste waterschap, maar we merken wel dat de kosten in de sector overal toenemen. De verhoging is noodzakelijk om onze waterhuishouding op peil te houden en te blijven voldoen aan de toenemende eisen die op ons afkomen, zoals de regelgeving rond klimaatadaptatie en cybersecurity.”

Wat kunnen inwoners van Zeeland doen om ook zélf bij te dragen aan een duurzamer waterbeheer?

“Bewust omgaan met water is belangrijk. Iedereen kan bijvoorbeeld regenwater opvangen met een regenton, of ervoor zorgen dat water in de tuin goed wordt vastgehouden. Ook het vermijden van het doorspoelen van niet-afbreekbare stoffen kan veel helpen. Je staat ervan te kijken wat mensen zoal in de wc gooien, zoals vezeldoekjes. Die  worden dan na het schoonmaken van de wc-pot doorgespoeld en komen in het riool, waar ze schade veroorzaken in de zuiveringsinstallaties. De machines lopen vast en het herstel is erg kostbaar – daar betalen we uiteindelijk als samenleving de rekening voor. Onze oproep aan de inwoners: wees daarom bewust wat je doorspoelt. In de wc horen immers alleen de drie p’s thuis: poep, pis en papier. Verder moeten we als gemeenschap nadenken over hoe we ons waterbeheer op lange termijn kunnen verbeteren, zodat we voorbereid zijn op de uitdagingen die klimaatverandering met zich meebrengt.”